رئیس جمهور :
ریاست عالیه گزینش کشور را به عهده داشته و می‌تواند امور گزینش را مستقیما اداره نماید و یا آنرا بر عهده دیگری بگذارد.
هیأت عالی گزینش:
این هیأت توسط رئیس جمهور و طبق ضوابط موجود تشکیل می‌گردد و از جمله وظایف آن، ایجاد هیأت مرکزی گزینش در دستگاه‌های اجرایی، تعیین سیاستها، خط مشی‌ها و ضوابط گزینش و همچنین بررسی و احراز صلاحیت اعضاء هیأتها و هسته‌های گزینش و نظارت بر حسن اجرای مقررات است. دبیرخانه این هیأت در نهاد ریاست جمهوری مستقر می‌باشد و زیر نظر دبیر هیأت عالی گزینش اداره می‌شود. دبیر، مسئول اجرای مقررات و تصمیمات هیأت عالی است.
هیأتهای مرکزی گزینش :
مسئول نظارت و هماهنگی در اجرای قانون گزینش و مقررات مربوطه در دستگاه‌های مشمول قانون می‌باشند. از جمله وظایف این هیأتها تجدید نظر در مرحله دوم، ایجاد هسته‌های گزینش، بررسی، انتخاب و معرفی اعضاء هسته‌ها و ... می‌باشد. امور اجرایی هیأت مرکزی توسط دبیرخانه این هیأت که دارای یک مسئول و مستقر در حوزه ستادی دانشگاه می‌باشد، انجام می‌پذیرد.
هسته‌های گزینش :
مرجع ابتدایی بررسی صلاحیت داوطلبان استخدام و سایر موارد مذکور در قانون گزینش می‌باشند. مدیر هسته مسئولیت اداره امور اجرایی هسته را بر عهده دارد. از جمله وظایف هسته‌ها، اجرای دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و سایر امور محوله از سوی هیأت مرکزی و هأیت عالی گزینش می‌باشد.
ضوابط حاکم بر گزینش :
علاوه بر لزوم احراز شرایط عمومی استخدام شامل صلاحیتهای عمومی استخدام اعم از صلاحیتهای علمی و توانایی‌های جسمی و روانی که به وسیله آزمون و توسط دستگاه مشخص می‌گردد، متقاضیان می‌بایست حائز ضوابط گزینش (عمومی و انتخاب اصلح) نیز باشند.
ضوابط عمومی، حداقل ضوابطی است که فرد متقاضی جهت استخدام می‌بایست حائز آن باشد. از مصادیق ضوابط عمومی می‌توان از اعتقاد به دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی مطرح در قانون اساسی، التزام عملی به احکام اسلام (عمل به واجبات و اجتناب از محرمات)، اعتقاد و التزام به ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی، عدم اشتهار به فساد اخلاقی و تجاهر به فسق، عدم سابقه وابستگی تشکیلاتی و گروهکی (مگر توبه ایشان احراز شود)، عدم سابقه کیفری مؤثر و عدم اعتیاد به مواد مخدر نام برد.
ضوابط انتخاب اصلح ضوابطی است که در مورد محدودیت ظرفیت (پذیرش) و کثرت تقاضا، همچنین استخدام در مشاغل حساس (مانند مشاغل آموزشی وامنیتی و...) و موارد خاص (مانند اعزام به مأموریت ثابت خارج از کشور و ...) به عنوان اولویت اعمال می‌گردد. از جمله مصادیق آن ایثارگری (حضور داوطلبانه در جبهه‌های حق علیه باطل، جانبازی، آزادگی، عضو خانواده شهدا، اسرا و مفقودین بودن) شرکت در فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و عبادی، پوشش چادر برای خواهران، خدمت در مناطق محروم و ... را می‌توان نام برد.
نحوه رسیدگی به شکایات گزینش داوطلبان :
معترضین به آراء گزینش می‌توانند تا حداکثر دو ماه پس از ابلاغ رأی در هر مرحله، به مرجع اول و دوم تجدید نظر (به ترتیب به هسته گزینش و هیأت مرکزی) مراجعه و شکوائیه کتبی خود را تسلیم نمایند.
اعلام اعتراض می‌بایست صرفا از طرف داوطلب و به صورت کتبی و با اخذ رسید و یا ارسال به وسیله پست سفارشی در مهلت مقرر انجام گیرد. داوطلب در شکوائیه کتبی خود باید نکات ذیل را قید نماید:
- نام ونام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه و امضاء
- آدرس محل کار وسکونت و شماره تلفن تماس
- ارائه جهات، دلایل یا مستندات اعتراض با درج رأی یا آراء صادره در شکوائیه
پس از تجدید نظر دوم، معترضین به آراء تجدید نظر می‌توانند حداکثر تا دو ماه پس از ابلاغ رأی، به دیوان عدالت اداری شکایت نمایند تا پرونده آنان از حیث نقض قوانین و مقررات مورد بررسی قرار گیرد. هر یک از مراجع تجدید نظر اول و دوم و همچنین دیوان عدالت اداری فقط یک بار می‌توانند نسبت به یک شکایت رسیدگی و اقدام به صدور رأی نمایند.
هسته و هیأت (در غیر از تجدید نظر دوم) مکلفند در رأی صادره، قابل تجدید نظر بودن و نیز مرجع تجدید نظر کننده و مهلت قانونی جهت اعتراض را ذکر نمایند.
در صورتی که شکایت بعد از مهلت قانونی واصل و از سوی فردی غیر از داوطلب (باستثناء نماینده قانونی) امضاء شده باشد، هسته و هیأت فارغ از رسیدگی بوده و مورد به نحوه مقتضی به شاکی اعلام خواهد شد.
در مرحله تجدید نظر دوم که در هیأت انجام خواهد شد، هیأت پس از ملاحظه پرونده و نیز استماع دفاعیات حضوری داوطلب (در صورت درخواست)، نسبت به صدور رأی اقدام خواهد نمود. در هر حال عدم حضور ذینفع در مهلت مقرر مانع از رسیدگی نمی باشد.
افشای محتوای پرونده‌ها به استناد ماده 43 آئین‌نامه اجرائی قانون، مجاز نمی‌باشد لکن در صورتی که داوطلب با علم به این موضوع بخواهد در جلسه حضوری از فرد دیگری بعنوان مطلع یا شاهد به صورت همراه استفاده نماید، با اطلاع قبلی هیأت، منعی نخواهد داشت. به هر حال هیچ یک از افراد حاضر در جلسه حق افشای محتویات پرونده را نخواهد داشت.
هسته‌ها و هیأتهای گزینش موظفند در صورت درخواست کتبی داوطلب موارد عدم پذیرش (اعم از عدم احراز ضوابط عمومی یا انتخاب اصلح) را به صورت کلی، محرمانه و کتبی به وی اعلام نمایند.
در صورتی که محققین، مصاحبه‌گران، ارزیاب‌ها و اعضاء هسته‌ها و هیأتها و یا همسران آنان با معترض قرابت نسبی و سببی تا درجه سوم از طبقه دوم داشته باشند و یا با معترض، دعوی کیفری یا حقوقی داشته و یا اینکه در دعوی مطروحه ذینفع باشند، نمی‌توانند در رسیدگی و اعلام نظر دخالت نمایند.